10.11.08

Θέλω όλος ο κόσμος να δει...

Τον Αύγουστο του 1955 ο 14χρονος άφρο-αμερικάνος Emmett Till φιλοξενούταν από τον θείο του Moses Wright που κατοικούσε στο χωρίο Money στο Mississippi. Ο μικρός Emmett γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Illinois στο Chicago και η μητέρα του Mamie τον έστειλε στο θείο του να κάνει διακοπές κοντά στα ξαδέλφια του. Ένα απόγευμα καθώς τα ξαδέλφια του τελείωσαν τη δουλεία τους στις βαμβακοφυτείες πήγαν παρέα όλοι μαζί να πάρουν γλυκά από το παντοπωλείο του χωριού. Το μαγαζί ανήκε στον Roy και την σύζυγο του Carolyn Bryant 21 χρόνων. Ο Roy έλειπε για δουλειές με τον αδερφό του J.W. Milam. O Emmett πληρώνοντας για τα γλυκά του, έκανε ένα κολακευτικό σχόλιο στην όμορφη αλλά λευκή Carolyn και έφυγε σφυρίζοντας. Τα ξαδέλφια του φοβισμένα, όταν επέστρεψαν σπίτι είπαν στον Moses τι είχε κάνει ο Emmett και εκείνος τον μάλωσε λέγοντας του να προσέχει. Στο μεταξύ η Carolyn θεωρώντας μεγάλη προσβολή το περιστατικό το περιέγραψε σε άλλους πελάτες εκείνης της ημέρας. Σύντομα τα νέα της συμπεριφοράς του μικρού άφρο-αμερικάνου είχαν γίνει γνωστά στη μικρή κοινωνία του χωριού του Mississippi διανθισμένα με τις συνήθεις υπερβολές ενός τοπικού κουτσομπολιού.
Λίγες μέρες αργότερα ο άντρας της Carolyn, επέστρεψε από το ταξίδι του και έμαθε και αυτός τι είχε συμβεί. Προσβεβλημένος, συμφώνησε με τον αδελφό του «να δώσουν ένα μάθημα» στον 14χρονο «νέγρο» που τόλμησε να σηκώσει τα μάτια του στη γυναίκα του.
Τη επόμενη μέρα, το μεσημέρι ο Roy ο J.W. και η Carolyn πήγαν στο σπίτι του Moses και ρώτησαν τον ίδιο αν φιλοξενούσε ένα μικρό «νέγρο». Ο Moses του απάντησε θετικά και χωρίς δεύτερη κουβέντα ο Roy μπήκε στο σπίτι και άρχισε να ψάχνει τον μικρό. Τον βρήκε που κοιμόταν και τον ξύπνησε. Τον έβαλε να ντυθεί και τον πήγε στην αυλή του σπιτιού. Εκεί η Carolyn τον αναγνώρισε σαν αυτόν που της είχε σφυρίξει λίγες μέρες πριν στο μαγαζί. Έβαλαν τον μικρό στο αμάξι. Ο Moses προσπάθησε να δικαιολογήσει τον μικρό. Ο Roy τον απείλησε με το όπλο του λέγοντας του ότι θα τον σκότωνε αν τον εμπόδιζε να φύγει. Έφυγαν. Άφησαν την Carolyn στο μαγαζί και συνέχισαν μαζί με τον αδερφό του και το παιδί τον προορισμό τους.

Στις όχθες του ποταμού Tallahatchie τα δύο αδέρφια ο Roy Bryant και ο J.W Milam ξυλοκόπησαν το 14χρονο αγόρι χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων τις λαβές των όπλων τους. Το παιδί μην αντέχοντας τα επαναλαμβανόμενα χτυπήματα 2 ενήλικων αντρών σωριάστηκε αιμόφυρτο. Στο σημείο αυτό και ενώ ήταν ακόμα εν ζωή του ξερίζωσαν τα μάτια. Σέρνοντας τον μικρό που ψυχορραγούσε πάνω σε μια ξύλινη εξέδρα στη όχθη του ποταμού έδεσαν στο λαιμό του, με αγκαθωτό σύρμα, ένα παλαιό κόπτη βαμβακιού για αντίβαρο. Στη συνέχεια τον πυροβόλησαν στο κεφάλι και τον πέταξαν στο ποτάμι.

Αργότερα το βράδυ ο Moses αναζητούσε τον μικρό που δεν είχε επιστρέψει σπίτι. Πήγε στο αστυνομικό τμήμα. Του είπαν ότι θα ψάξουν. Δεν έκαναν απολύτως τίποτα.

Τρείς μέρες μετά δυο ψαράδες ανακάλυψαν το φριχτά παραμορφωμένο σώμα του 14χρονου αγοριού. Η αναγνώριση του έγινε από το δαχτυλίδι που φορούσε στο χέρι του, δώρο του πατέρα του. Η αστυνομία του Mississippi έδρασε αστραπιαία. Παρέλαβε τον μικρό, τον έβαλε σε ένα ξύλινο κασόνι το σφράγισε και σχεδόν τον έθαψε την ίδια μέρα που ανακαλύφθηκε το πτώμα του.
Στο μεταξύ ο Moses είχε ενημερώσει τηλεφωνικά την μητέρα του Emmett, τι είχε συμβεί. Η ίδια αποφάσισε η κηδεία του παιδιού να γίνει στη γενέτειρα του. Η αστυνομία του Mississippi αναγκάστηκε να ξεθάψει τον μικρό και να στείλει με τραίνο τη σωρό του στο Chicago. Τα νέα της δολοφονίας του άτυχου Emmett είχαν αρχίσει ήδη να κυκλοφορούν στη χώρα. Η Mamie Till πήγε στο σταθμό για να παραλάβει τη σωρό του παιδιού της συνοδευόμενη από συμπολίτες της, μέλη της άφρο-αμερικανικής κοινότητας. Μερικοί εκ των οποίων εργάζονταν ως δημοσιογράφοι. Η αστυνομία του Mississippi της απαγόρευσε να ανοίξει το φέρετρο που ήταν σφραγισμένο. Απαιτώντας να δει για τελευταία φορά τον γιο της απείλησε ότι αν δεν το άνοιγαν εκείνοι θα το έκανε η ίδια. Το άνοιξαν. Στη θέα του άψυχου σώματος του παιδιού οι παριστάμενοι παρέλυσαν. Η Mammie κατέρρευσε.
Πνίγοντας τον πόνο της αποφάσισε η κηδεία του μικρού να γίνει με ανοικτό το φέρετρο. Σύμμαχο της σε αυτή τη απόφαση είχε σύσσωμη την άφρο-αμερικανική κοινότητα που την υποστήριξε. Δέχτηκε πιέσεις από τη πολιτεία του Chicago να μην το πράξει. Η ίδια αντιστάθηκε λέγοντας:

«Θέλω όλος ο κόσμος να δει τι έκαναν στο μωρό μου»

Η κηδεία του Emmett προσέλκυσε πλήθος ανθρώπων. Το φριχτά παραμορφωμένο σώμα του φωτογραφήθηκε και η εικόνα αυτή έκανε τον γύρο του κόσμου προκαλώντας διεθνή κατακραυγή και μπαράζ αρνητικότατων δημοσιευμάτων για τις «πολιτισμένες» Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στο εσωτερικό της χώρας το γεγονός πυροδότησε αντιδράσεις εναντίον της καταπίεσης που δέχονταν αιώνες τώρα οι άφρο-αμερικανοί από λευκούς συμπολίτες τους αλλά και την επίσημη πολιτεία.
Ο Roy Bryant και ο J.W Milam δικάστηκαν από σώμα λευκών ενόρκων και αθωώθηκαν ομόφωνα. Το γεγονός προκάλεσε νέο κύμα αρνητικής δημοσιότητας για τη χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ένα χρόνο μετά την αθώωση τους σε συνέντευξη που παραχώρησαν στο αμερικανικό περιοδικό LOOK σίγουροι-βάσει νόμου- ότι δεν θα διωχθούν ποινικά ομολόγησαν το έγκλημα τους χωρίς ίχνος μεταμέλειας.

Στις 5 Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου η άφρο-αμερικανή Rosa Parks αρνείται να παραχωρήσει τη θέση της στο λεωφορείο της εταιρίας Montgomery σε λευκή επιβάτη που το απαίτησε στη πόλη Alabama και συλλαμβάνεται για παραβίαση των νόμων περί φυλετικού διαχωρισμού. Το τοπικό συμβούλιο αποτελούμενο από γυναίκες της άφρο-αμερικανικής κοινότητας με επικεφαλή την Jo Ann Robinson ξεκινάει μποϊκοτάζ. 17000 άφρο-αμερικανοί δεν χρησιμοποιούν τα λεωφορεία για τις μετακινήσεις τους στην πολιτεία της Alabama αναγκάζοντας την διοίκηση της εταιρίας να επιτρέψει την ελεύθερη χρήση τους από όλους τους πολίτες αναλογιζόμενη την οικονομική της κατάρρευση που ήταν προ των πυλών. Για τη διοργάνωση του μποϊκοτάζ η Jo Ann ζήτησε την βοήθεια ενός 26χρονου πάστορα από την τοπική εκκλησία των Βαπτιστών. Τον έλεγαν Martin Luther King.


Έξι χρόνια αργότερα από τα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία του Emmett, τον Αύγουστο του 1961 στη Hawai γεννιέται ένα πιτσιρικάς άφρο-αμερικανός. Οι γονείς του τον βάφτισαν Barack.

47 χρόνια μετά, από τη γενέτειρα του Emmett Till το Chicago, ο Barack ως ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μόλις τελείωσε την νικητήρια ομιλία του στον αμερικανικό λαό. Δάκρυα στα μάτια όλων και συγκίνηση από την γαλήνη που ακολουθεί την ένταση και τον σκληρό πόλεμο μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών εθνικοτήτων όταν αναγκάζονται να μοιραστούν τα ίδια χώματα. Mίλησε καθαρά χωρίς συναισθηματισμούς και κρυφά μηνύματα. Χωρίς την έξαψη του νικητή μιας δύσκολης μάχης. Θύμισε πράγματα που ο χρόνος προσεκτικά θάβει. Mίλησε για μια γυναίκα 106 χρόνων την Ann Nixon Cooper που η ζωή της απλώνεται σε έναν ολόκληρο αιώνα. Η Ann έχει γίνει μάρτυρας σε όλα τα γεγονότα που ανέφερα παραπάνω. Τα μάτια της έχουν δει την ιστορία να περνάει από δίπλα της. Και να μην της δίνει καμία απολύτως σημασία, όπως του Emmett. Η ίδια έχει υποστεί τον εξευτελισμό από συμπολίτες της, από την κοινότητα που μεγάλωσε, από την επίσημη πολιτεία εξαιτίας του χρώματος της επιδερμίδας της, όπως ο Emmett. Έχει στερηθεί σα γυναίκα αλλά και σαν άνθρωπος ελευθερίες που οι υπόλοιποι θεωρούμε δεδομένες. Αυτονόητες.
Τώρα όμως ξαφνικά όλα αυτά φαίνετε να αλλάζουν. Όταν θα έρθει η ώρα η Ann να κλίσει τα μάτια της θα είναι ευτυχισμένη. Γιατί στάθηκε λίγο πιο τυχερή από το Emmett. Γιατί φαίνεται ότι στη τελευταία στροφή του ταξιδιού της η Ιστορία σταμάτησε. Και γύρισε να κοιτάξει την Ann στα μάτια. Στα ίσα. Χαμογελώντας. Αμήχανη και ντροπιασμένη. Γιατί κατάλαβε επιτέλους τι χρωστούσε στην Ann. Κατάλαβε επιτέλους τι της είχε στερήσει αιώνες ολόκληρους: Δικαιοσύνη.
Δικαιοσύνη για την ίδια.
Δικαιοσύνη στους τυράννους της για τα ανομήματα τους
Δικαιοσύνη για να ηρεμήσει η ψυχή ενός 14χρονου πιτσιρικά από το Illinois.